Mastektomi Sonrası Bakım
Meme kanseri sebepleri, tanısı ve tedavisi hakkında daha önceki yazımızda bilgi vermiştik.
Şimdi de Meme kanseri ameliyatı sonrası hakkında temel bilgiler paylaşacağız.
Meme kanseri ameliyatı sonrası, hastanın fiziksel sağlığı kadar ruhsal sağlığına da özen göstermesi gerekir.
Genellikle meme kanseri ameliyatı sonrası hastalar birkaç gün kendilerini kırgın ve halsiz hissederler; bu son derece doğaldır. Hastaya özellikle ilk birkaç gün daha yoğun bir biçimde ağrı kesici uygulanır. Yaralar, hastanın genel fiziksel durumu, hayatı vb. koşullara bağlı olarak değişmekle beraber genellikle 2-3 hafta içerisinde iyileşir.
Başlangıçta bu bölgede morarma, şişlik ve sertlik olabilmektedir. Ayrıca bilhassa lenf nodlarının (çıkarıldıysa) olduğu yerde hissizlik de olabilir. Bu şikayetler, doğru bir bakım süreciyle zamanla kendiliğinden kaybolacaktır.
Meme kanseri ameliyatı, geçiren hastaların, ameliyat bölgesiyle ilgili rahatsızlık hissetmedikten sonra (yaklaşık 3-4 hafta sonra) kol ve omuz egzersizleri yapılması önerilir. Bu egzersizler aşağıda gösterilmiştir.
Omuz silkme hareketi:
Başlangıçta kollarınızı her iki tarafta serbest bırakın. Ardından kulaklarınıza doğru yavaşça kaldırın ve sonra geri bırakın.
Omuz yuvarlama hareketi:
Başlangıçta kollarınızı her iki tarafta serbest bırakın. Ardından omuzlarınızı önce öne sonra arkaya doğru yavaşça dairesel hareketlerle hareket ettirin.
Öne kol bükme hareketi:
Öncelikle bileklerinizi kırarak, kolunuz vücudunuza dik olacak şekilde omuzlarınıza dokunun. Ardından, omuzlarınıza dokunmaya devam ederek yavaşça dirseklerinizi aşağıya indirin.
Yana kol bükme hareketi:
Kollarınızı dışarı doğru tutacak şekilde omuzlarınıza dokunun. Ardından yavaşça kollarınızı vücudunuza doğru kapayın.
Sırt kaşıma:
Kollarınızı iki yönde dışarıda tutarak aşağıya doğru tutun. Ardından ellerinizi sırtınızda kavuşturun. Sonrasında kollarınızı yavaşça serbest bırakın.
Kanat yapma:
Dirsekleriniz dışarıya olacak şekilde ellerinizi ensenizde birleştirin. Ardından ellerinizi oynatmadan dirseklerinizi öne doğru yavaşça hareket ettirin.
Duvara tırmanma:
Ayaklarınızı omuz hizasında tutarak yüzünüzü duvara doğru çevirin. Ardından ellerinizi yukarı doğru kaydırın ya da yukarı doğru parmaklarınızla ilerleyin. Çıkabildiğiniz kadar yükseğe çıkın ve 10’a kadar sayın. Ardından yavaşça kollarınızı aşağı indirin.
Duvara elinizi dayayarak vücudunuzu duvara dik olarak tutun. Ardından duvarda ellerinizi mümkün olduğunca yukarı doğru çıkarın ve orada 10’a kadar sayın. Ardından yavaşça kolunuzu indirin.
Kol kaldırma:
Başınızın altına bir yastık koyarak yere ya da yatağa uzanın. Ellerinizi kavuşturun ya da iki elinizle bir sopa benzeri bir nesne tutun. Ardından ellerinizi başınızın gerisine götürebildiğiniz kadar götürün. Orada 10’a kadar sayın ve yavaşça ellerinizi öne doğru geri getirin.
Dirsekle itme:
Sırtınızın üzerinize uzanın ve ellerinizi ensenizin arkasında, dirsekleriniz dışarıda olacak şekilde birleştirin. Ardından dirseklerinizle zemine bastırabildiğiniz kadar bastırın ve 10’a kadar sayın. Sonra yavaşça normal pozisyonunuza dönün.
Ancak doktor onay verene kadar ağır egzersizden, ağır kaldırmadan, ev işinden hastaların kaçınması gerekir. Yine aynı şekilde, araba sürmek için de doktordan onay almak önemlidir. Trafikte ani bir refleksle yapılacak bir hareket, iyileşmeyi çok geriye götürebilir.
İşe dönmek içinse genellikle 4 ila 8 hafta arası beklenmesi önerilir. Ancak bu süre, her hasta için farklıdır. Bunu da yine mastektomi ameliyatını gerçekleştiren doktorla kararlaştırmak gerekir.
Mastektomi sonrasında eğer yara yerinde kızarma, ağrı, şişme ve sızıntı varsa; ameliyatın yapıldığı taraftaki kol ve el şiştiyse ya da yara yerinde kanama varsa hiç vakit kaybetmeden hastaneye gitmek gerekir.
Son olarak, hastanın fiziksel sağlığı kadar ruhsal sağlığının da çok önemli olduğunu unutmamak gerekir. Zira bu hastalar, vücutlarında belirgin bir değişiklikle yüzleşirler ve her insan bunu tolere edemeyebilir. Hastanın ailesi ve yakın çevresinin hassasiyet göstermesi ve hatta bu süreçte psikolojik açıdan bir uzmandan yardım alması önerilir.
